Naar Zweden - Wonen op het Zweedse platteland

Tja, en als je vier kippen aanschaft, dan krijg je natuurlijk eieren. Een héééleboel eieren!

Zoveel zelfs, dat er een overschot dreigt te ontstaan. En dat gebeurt al snel met een dochter die geen eieren eet. Alhoewel: het ligt er natuurlijk aan in welke vorm de eieren gepresenteerd worden.

We hebben al van alles geprobeerd. Omelet in leuke vormpjes bijvoorbeeld.

Maar nee hoor. Niks hielp. Tot vandaag, toen we besloten om eierkoeken te gaan bakken. Dat was andere koek!

Het recept voor eierkoeken stond laatst op de facebookgroep “Nederlandse produkten in Zweden”. We hadden toen net onze kippen gekocht, en aangezien we een eier-overschot al van verre zagen aankomen, besloten we dit in ons achterhoofd te houden. Leuk voor een regenachtige dag. Zoals vandaag…

Het recept (voor 6 stuks eierkoeken):

2 eieren
100 gr. suiker
100 gr. bloem
0,5 tl bakpoeder
snufje zout
citroensap of rasp van citroenschil

Eerst klop je de eieren met de suiker tot een zeer luchtig mengsel.

Vervolgens meng je de bloem, het bakpoeder, het zout en de citroen, en spatel je dit door het geklopte ei in een beslagkom. Voorzichtig spatelen, om de luchtigheid van het mengsel te behouden.

Uiteraard mocht Ella de beslagkom uitlikken…

Met een lepel maak je hoopjes op een bakplaat met bakpapier (2 lepels per koek).

Vervolgens dit 10 minuten in de oven op 180 graden, en klaar is Kees!

En het moet gezegd: overheerlijk!

Zoals ik al onlangs schreef in de thriller “paardenbloemen of gemaaid gras“, hebben mijn grasmaai-pogingen het uiteindelijk moeten afleggen tegen de drang van mijn vrouw om zelfgemaakte paardenbloemensiroop te produceren. Het gekookte vochtresidu van de gele bloemblaadjesmassa verdween toen in de vriezer, maar niet voor lang.

Deze week was het in de keuken een drukte van jewelste. Ontdooiend “paardenbloemsiroopbasissap”, glazen potjes, dekseltjes, pakken suiker, citroenen, grote pannen, schuimspanen, kortom: ambacht en hectiek!

De meest moeilijke en spannende opgave is om de siroop exact de goede consistentie mee te geven: hij mag niet te dun en waterig worden, maar ook niet te dik en stroperig. Precies lang genoeg laten koken dus, en vooral niet laten aanbranden!

Ja, en soms wordt er ook gevloekt. Siroop is een plakkerige massa. Leuk als de inhoud in het potje zit, maar minder leuk als deze daarnaast terecht komt. Op de vloer bijvoorbeeld…

Gelukkig zijn het recept en de kooktijden inmiddels beproefd. Vorig jaar hebben we – met een beetje geluk en trial and error – immers ook een heerlijke paardenbloemensiroop gemaakt. Alle geheime tips voor een geslaagd recept werden toen zorgvuldig genoteerd, om daar op enig moment in de toekomst ons voordeel mee te kunnen doen. Bij deze dus…

En het resultaat mag er zijn: 50 potjes nieuwe oogst van “Snöbäckens Paardenbloemensiroop“.

Onlangs stond Snöbäcken in het teken van een dilemma. Alhoewel: het is wellicht beter om te spreken van een controverse. Of zelfs van een vete! Wat was er aan de hand?

Welnu, sinds een paar weken is de lente hier goed op gang gekomen. Dat betekent dat de grasmat van Snöbäcken is begonnen met groeien. En goed ook. Het grasmaaiseizoen is weer aangebroken. Tot dusver niets vreemds aan de hand. Elk voorjaar hetzelfde liedje. Gelukkig heb ik voor dit doel een uit de kluiten gewassen grasmaaier tot mijn beschikking.

Maarrrr: samen met het in noodtempo omhoogschietende gras ziet ook een ander soort vegetatie het daglicht: paardenbloemen. Bij de honderden. En ook dat is niet vreemd.

Ware het niet dat mijn vrouw vorig jaar besloot dat een paardenbloem een delicatesse is. Om siroop van te maken, wel te verstaan. Tijdens een gewaagd en geslaagd experiment produceerde ze vorig jaar “out of the blue” een lading paardenbloemensiroop. En dat was voor herhaling vatbaar. Bovendien was de voorraad van vorig jaar binnen no-time op. Uitgedeeld aan vrienden, kennissen, familieleden, klusjesmannen, verkocht in het lokale winkeltje en vooral ook zelf te pas en te onpas geconsumeerd. Op ijs, op pannenkoeken, in de thee, ik geef toe: erg lekker!

Een oplettende lezer ziet de bui nu al hangen. Als het gras dringend gemaaid moet worden, maar de grasmat tegelijkertijd een delicatesse herbergt, is er overduidelijk sprake van tegengestelde belangen. Dit sluimerende conflict kwam afgelopen weekend tot een heftige uitbarsting. Dwars door familiebanden heen. Mens tegen machine. Als een ware thriller. Godzijdank is het gelukt een en ander vast te leggen op de gevoelige plaat…

Uiteraard wonnen de paardenbloemen het uiteindelijk van de grasmat. Alhoewel, “wonnen”? Bij de honderden werden ze meedogenloos uit de grond gerukt.

Zelfs kindsoldaten werden ingezet tijdens deze niets ontziende slachtpartij!

Na de oogst werden de arme bloempjes zonder pardon uit elkaar gereten door alle gele blaadjes te scheiden van de stengels en de knop, waardoor er een soort van gele paardenbloemenblaadjesmassa ontstond.

Deze gele massa is daarna ook nog eens rücksichtslos gekookt met water en citroen. Hierbij ontstond er een brouwsel dat is ingevroren om straks te worden gebruikt als basis voor de uiteindelijke paardenbloemensiroop. Maar daarover een volgende keer meer… want wat is nu een spannend verhaal zonder cliffhanger?

Wie wat bewaart, heeft wat: wijnproeven december 2013

Afgelopen zomer deden we een dappere poging om zelf wijn te maken. We produceerden maar liefst twee soorten zelfgemaakte wijn: rabarberwijn en bessenwijn. Het was de eerste keer dat we iets dergelijks probeerden. Als laatste stap in het proces werd de wijn gebotteld. Daarna moesten we wachten. En wachten. En nog meer wachten.

We hebben beide wijnen gemaakt zonder kant-en-klaar recept, technische snufjes of mostweger om het suikergehalte te meten. Het enige gebruikte meetinstrument was een alcoholmeter om ongeveer te kunnen bepalen wanneer het gistingsproces moest worden gestopt (of juist versneld). Wel hebben we veel aandacht besteed aan hygiëne, met name aan het ontsmetten van de gistemmer, de jerrycans en de wijnflessen.

Op een mooie dag in december was het zover: wijnproeven in huize Snöbäcken. Of beter: Chateau de Ruisseau de la Neige…

En we hebben het overleefd! Ook onze vrienden, zowel in Nederland als in Zweden, konden de wijn waarderen.

Astrid en Elis vonden de rabarberwijn het lekkerst. Astrid schreef erover op haar eigen blog “Banktankar“.

Volgens Edward had het alcoholpercentage van de bessenwijn nog iets hoger mogen zijn…

Een korte evaluatie:

Rabarberwijn 2013: Een beetje stroeve, maar aangename rabarbersmaak. Is gekoeld het lekkerst, maar moet niet ijskoud zijn. Mooie lichte kleur, maar licht troebel (dat is vaak een probleem met rabarberwijn). Het alcoholpercentage is 13%.

Les voor de volgende keer: nog een keer extra overhevelen (drie keer in totaal) nadat het gistingsproces is gestopt, om de wijn nog meer te klaren.

Bessenwijn 2013: De wijn heeft een spannende frisse smaak waarbij de zwarte bessensmaak doorschemert zonder dat deze te dominant wordt. Mooie lichtrode kleur, bijna rosé-achtig. Deze wijn heeft eveneens een alcoholpercentage van 13%.

Les voor de volgende keer: meer sap uit de bessen proberen te persen bij het legen van de gistemmer.

Proost / Skål!

Update bessenwijn. Gebotteld juni 2013, geproefd december 2013

Eerder schreven we al over onze pogingen om zelf wijn te maken hier in Snöbäcken. Hier volgt een update van de bessenwijn:

Ingrediënten:

17 liter water

9 liter bessen, waarvan 6 liter rode bessen, 1,5 liter zwarte bessen en 1,5 liter kruisbessen

2 kg suiker

Wijngist voor 25 liter wijn

We zijn als volgt te werk gegaan:

Allereerst al het water samen met de (bevroren) bessen gekookt, in verschillende porties. Al roerend suiker toegevoegd en alles laten afkoelen. Na het bereiken van de juiste temperatuur (zie verpakking van de gist) is de wijngist toegevoegd.

Vervolgens alles overgeheveld in een grote gistemmer.

Na vijf dagen de bessen eruit gezeefd door middel van een zeefdoek. De wijn vervolgens overgeheveld in een jerrycan met waterslot, en 3 liter water toegevoegd waarin een kilo suiker was opgelost.

Het goedje gistte flink. Af en toe geschud om overtollig koolzuur af te voeren.

Na nog eens vijf dagen had de wijn een alcoholpercentage van 9% en hebben we 1300 gram suiker (in water opgelost) toegevoegd. Na weer vijf dagen was het percentage 10% en is er nogmaals suiker (in water opgelost) toegevoegd, ditmaal 850 gram.

Vervolgens enkele weken gewacht, en eind juli begonnen met overhevelen. Het alcoholpercentage was toen uitgekomen op 13%. Na nog eens een paar weken is de wijn weer overgeheveld en is er giststopper toegevoegd. Ongeveer een week later, begin september, hebben we de wijn gebotteld. Het werden 26 flessen bessenwijn.

We hebben de wijn 6 maanden laten rusten alvorens er voorzichtig van te proeven. De wijn heeft een mooie lichtrode, bijna rosé-achtige kleur. De smaak is prima. Het zwarte bessenaroma is duidelijk aanwezig maar niet overheersend. Hoe de smaak zich verder zal gaan ontwikkelen valt uiteraard nog te bezien…

Update rabarberwijn. Gebotteld juni 2013, geproefd december 2013

Eerder schreven we al over onze pogingen om zelf wijn te maken hier in Snöbäcken. Hier volgt een update van de rabarberwijn:

Ingrediënten:

16 liter water

9 kg rabarber, in kleine stukjes gesneden

150 gram rozijnen

5 kg suiker

Wijngist voor 25 liter wijn

We hebben de volgende (relatief snelle) methode gevolgd:

Allereerst al het water gekookt en de rabarber toegevoegd (verse rabarber dient vooraf geschild te worden). Al roerend alle suiker en rozijnen toegevoegd. Vervolgens alles laten afkoelen.

Het complete brouwsel in een grote gistemmer overgeheveld. Zonder deksel, zodat er zuurstof bij kon, maar wél afgedekt met schone doeken. Vervolgens gist toegevoegd. Het is essentieel om dit bij de juiste temperatuur te doen (lees de aanwijzingen op de verpakking van de gist). Let op: alle suiker was op dat moment al toegevoegd!

Na vijf dagen gisting de rabarber en de rozijnen er uitgezeefd door middel van een zeefdoek, en het sap hier uit gewrongen. Alles overgeheveld in een jerrycan met waterslot, en water toegevoegd tot een totaal van 20-22 liter.

Vijf dagen lang twee keer per dag de jerrycan geschud om het koolzuur af te voeren, en vervolgens de wijn vijf dagen laten rusten. Deze werd roodachtig van kleur.

Alles overgeheveld in een schone jerrycan. Giststopper toegevoegd bij een alcoholpercentage van 13%. Met een tussenpose van enkele weken nog 2 extra overhevelingen gedaan om het resterende bezinksel te verwijderen en de wijn te klaren. De wijn was nog steeds een klein beetje troebel. Een derde overheveling had dit waarschijnlijk verholpen, maar we vonden het wel acceptabel zo.

Ontsmetten van de flessen in de oven, meer dan een uur op 150 graden celsius

Vervolgens hebben we de wijn gebotteld. Dit resulteerde in 26 flessen rabarberwijn! De rode kleur verdween weer en maakte plaats voor een normale witte wijnkleur.

We hebben de wijn zes maanden laten rusten alvorens voorzichtig te proeven. De wijn heeft een duidelijke rabarbersmaak. Het is even wennen maar het is zeker geen onaardige smaak!. Hoe de smaak zich verder gaat ontwikkelen valt uiteraard nog te bezien…

Vossenbessenjam (door Camilla)

Zweden zijn helemaal gek van lingonsylt (vossenbessenjam). Ze eten het echter niet op de boterham. Ze eten het bij het avondeten! En natuurlijk is deze jam het lekkerst als je hem zelf maakt.

Onlangs deed zich in Snöbäcken een calamiteit voor: de vossenbessenjam was op. Een licht gevoel van paniek maakte zich van mij meester, terwijl de rest van mijn huisgenoten de schouders ophaalde. Dat met Zweden en vossenbessenjam, dat snappen ze nog niet. Ze wonen ook pas anderhalf jaar in Zweden…

Nu wil ik niet al te hoge eisen stellen, maar een beetje inburgering kan toch geen kwaad? Ik heb al die jaren in Nederland toch ook een heleboel typisch Nederlandse gerechten leren eten? Het ene was nog vreemder dan het andere. Boerenkool, wortelstamppot, nasibal, friet met zuurvlees of satésaus. Om er maar eens een paar te noemen.

Nee, om een verhoogde vossenbessenjamconsumptie (wat een mooi woord is dat!) te bewerkstelligen, haalde ik een paar zakken met ingevroren vossenbessen van afgelopen zomer uit de grote vrieskist in de schuur.

Ik dacht aan de droge zonnige zomerdagen toen we de bessen plukten. We hadden net een duik in een meer in de buurt genomen. Onze Nederlandse vrienden die op bezoek waren vonden het exotisch, zo’n bos met allemaal bessen die erop wachten om geplukt te worden. Aan de slag dus!

Zowel wij als de vossenbessen liepen nogal rood aan…

Met de zakken ontdooide vossenbessen onder arm ging ik naar de keuken. Ik zocht op Google naar een makkelijk recept voor vossenbessenjam, en was zoals gewoonlijk een beetje slordig met het volgen van de instructies. Het resultaat was – enigszins onverwacht – een overheerlijke vossenbessenjam!

Dat moet toeval zijn geweest, want ik ben nog lang geen kampioen “vossenbessenjam maken”…

Maar nu ben ik lichtelijk chagrijnig. Waarom?

1: Ik weet niet meer welk recept ik heb gebruikt

2: Mijn huisgenoten willen er nog steeds niet van proeven!

Is er iemand met een recept dat mijn weerbarstige huisgenoten kan veranderen in grote vossenbessenjam-fans?

Tips en recepten zijn welkom!

“Snöbäckens goud” (door Camilla)

Soms moet een project, lang voordat je het daadwerkelijk kan realiseren, in gang gezet worden. Zo was het ook met “Snöbäckens Dennenknoppensiroop“. Al in de vroege zomer verkenden we ons eigen kleine dennenbosje vlijtig met een schaar en een emmer. Dennenknoppen moet je oogsten als ze zacht zijn, en je kan er maar een beperkt aantal per boom van plukken.

De dennenknoppen werden gekookt en er ontstond een heerlijk ruikend “basissap”. Nu wilde het toeval dat we zojuist een hele lading andere siroop hadden gemaakt, nl. paardenbloemensiroop. Die siroop past prima bij de zomer, bijvoorbeeld op ijs. Daarom moest de dennenknoppensiroop noodgedwongen even wachten, en werd het sap ingevroren in afwachting van koudere tijden.

Toen de herfstkoude zijn intrede deed, was het moment daar om een deel van het sap te ontdooien en dit te gaan verwerken tot dennenknoppensiroop, volgens een eigen, geheim recept. Het huis vulde zich opnieuw met een heerlijke dennengeur. De siroop werd eerst wit en schuimend, maar kreeg vervolgens een mooie goudrode kleur, als vloeibare barnsteen.

Het resultaat was een voorraad van maar liefst 76 potjes eigengemaakte dennenknoppensiroop. Lekker voor in de thee, bij pannenkoeken, bij ijs. Of gewoon puur, bij verkoudheid, vastzittende hoest of keelproblemen.

Dit weekend (7&8 december) zal de siroop, in geschenkverpakking, verkocht worden op de kerstmarkt in Boo, bij Hjortkvarn.

Een woonkeuken (door Camilla)

Eindelijk hebben we een woonkeuken! Je zou je kunnen afvragen wat daar zo bijzonder aan is. Vroeger, in Zweden, dacht ik nooit na over het fenomeen “keuken”. Die was er gewoon: daar kookte je, bakte je, zat je samen aan tafel, at je, las je de krant en maakte kruiswoordpuzzels. Kortom: je leefde er.

In Nederland is een woonkeuken veel minder vanzelfsprekend. In allebei onze appartementen in Nederland was de keuken niet meer dan een hoek van de woonkamer.

Maar nu hebben we dus een grote ouderwetse woonkeuken. Met eikenhouten keukenkastjes, een kachel, een grote tafel, een aparte oven en een boel werkruimte. Daarom bakken we nu veel vaker dan vroeger. Ik heb altijd van bakken gehouden. Niet omdat ik zelf zoveel van koek en gebak houd, maar omdat het een creatieve bezigheid is, omdat het lekker ruikt, en omdat het ontspannend is.

Ik heb een flinke verzameling bak- en receptenboeken, maar mijn favoriet is de Zweedse klassieker “Sju sorters kakor“. Ik ga meestal uit van een recept zoals het in het boek staat, maar verander hier en daar soms wat. Vaak creëer ik zo een nieuw en eigen recept.

Als er verjaardagen zijn of gasten gaan komen, ben ik in de keuken te vinden met de garde in de aanslag. Taart, koekjes, gebak, cake, kaneelbroodjes, alles is mogelijk. Ella helpt meestal enthousiast mee, vooral met decoreren, aanmoedigen en het leeglikken van de beslagkom tot de laatste klodder.

We bakken ook brood. Soms wordt dit overheerlijk, soms veel te zwaar en compact. Ik geef de schuld aan de gist, maar denk eigenlijk dat het aan mezelf ligt, want ik wil soms te snel klaar zijn. En als het brood té gezond is, dan eet niemand ervan. Hoe dan ook, hier wordt vooral gebakken om het bakken!

Eerste poging: rabarberwijn, mei 2013

Nu we toch bezig zijn met het maken van eigen producten, gaan we ook proberen om zelf wijn te maken. Van rabarber! Onze rabarberstruik groeit als kool: hoeveel we ook plukken, hij wordt niet kleiner. In de volle vrieskist lag nog steeds rabarber van de vorige zomer en wij voelden een lichte paniek opkomen bij alweer een nieuw oogstseizoen. Om het nuttige met het aangename te verenigen, gebruikten we de ingevroren én de versgeplukte rabarber samen voor het maken van wijn. Na het lezen van het ene recept na het andere op internet, besloten we om een geheel eigen recept te gaan proberen. De wijn is nu gegist en begint te klaren. De kleur is veranderd van licht en troebel amberkleurig naar licht oranjeroze. De alcoholmeter geeft 11% aan en het gistingsproces is nu geheel tot een einde gekomen. Nieuwsgierig draaien we om de wijnemmer heen: zal de wijn een beetje te drinken zijn? Wordt vervolgd!

Wijnproject nummer twee: rode bessen, zwarte bessen en kruisbessen, juni 2013

De rabarberwijn was nog maar net aan zijn rustfase begonnen toen we alweer in de vrieskist doken op zoek naar de bodem. Er lagen nog steeds een heleboel zakken met ingevroren bessen. Vooral rode bessen maar ook kruisbessen en zwarte bessen. De zakken met bramen worden bewaard om jam van te maken. De bramenoogst van dit jaar zal namelijk nihil zijn: de struik is radicaal gesnoeid vanwege schilderwerk aan de gevel waartegen hij groeide…De rode bessenstruik is echter al helemaal vol met kleine groene minibesjes die langzaam in de zon beginnen te rijpen. Bovendien is de rabarberstruik alweer enorm. Dus hoog tijd om plaats in de vrieskist te maken voor de nieuwe oogst.

En we moeten wel snel flessen gaan bestellen, want al die wijn moet natuurlijk ook ergens in gebotteld worden. Onze methode om wijn te maken is tot nu toe erg primitief. We wagen het er een beetje op wat betreft gistingstijd en dergelijke. Het wordt zoals het wordt, dat is ook een beetje de charme ervan. Als het een grote mislukking wordt proberen we gewoon een andere tactiek.

Vaak ontstaan nieuwe ideeën hier thuis in Snöbäcken. Wellicht komt dat door de inspirerende woonomgeving. We overwegen om op kleinschalige basis een aantal natuurlijke producten te vervaardigen en eventueel te verkopen. De ideeën schieten als paddenstoelen uit de grond en enkele daarvan zijn ook al (deels) gerealiseerd. Laatst stonden we te kijken naar de vele knalgele paardenbloemen die massaal naar boven kwamen in onze tuin.

We zochten op internet naar een recept voor paardenbloemensiroop want dat klonk immers best spannend. We pasten het gevonden recept een beetje aan, en enkele uren later hadden we een eigengemaakt ambachtelijk product van eigen bodem! De volgende dag werden alle potjes afgevuld en mooi ingepakt.

We kregen een enorme en positieve respons op onze eigen paardenbloemensiroop.

Het volgende project wordt dennenknoppensiroop. Weldadig voor de keel als de herfstverkoudheden hun intrede doen.

Bessen plukken, jam en sap maken, 2012

Twee weken na onze aankomst in Snöbäcken begon alles in de tuin al te rijpen. We hadden eigenlijk andere zaken aan ons hoofd, maar we konden de boel toch niet laten verrotten? Eerst waren de rode bessen aan de beurt. We hebben een magische rode bessenstruik: het is er maar één, maar het lijkt of het plukken nooit leidt tot minder bessen. Het duurde weken om alle bessen te plukken.

Vervolgens kwamen de zwarte bessen, de bosbessen, de frambozen, de kruisbessen, de rabarber, de druiven, de duindoornbessen en tot slot de bramen. In de avonden waren we druk met jam en sap maken. Er gingen de nodige kilo’s suiker doorheen en de voorraadkelder werd langzaamaan gevuld met potjes zelfgemaakte producten.